Wpływ elektrowni termicznych na ichtiofaunę. Współczesne zagrożenia dla ekosystemów rzek powodowane przez energetykę węglową – prof. dr hab Tomasz Mikołajczyk, dr inż. Michał Nowak, mgr inż. Dariusz Skowronek, dr Łukasz Mikołajczyk, mgr inż. Robert Wawręty.

POBIERZ RAPORT W FORMACIE PDF

Raport „Wpływ elektrowni termicznych na ichtiofaunę. Współczesne zagrożenia dla ekosystemów rzek powodowane przez energetykę węglową” jest pierwszą próbą oszacowania strat w populacji ryb polskich rzek powodowanych przez elektrownie termiczne z otwartym systemem chłodzenia. Analiza dotyczy dwóch z aż siedmiu węglowych elektrowni termicznych zlokalizowanych w dorzeczu Wisły: elektrowni Ostrołęka B i bloków 1–10 elektrowni Kozienice.

Jak elektrownie termiczne wpływają na rzeki?

Elektrownie termiczne (węglowe, jądrowe czy gazowe) wymagają znacznych ilości wody do chłodzenia skraplaczy, dlatego zwykle budowane są w pobliżu rzek i zbiorników wodnych. Otwarty układ chłodzenia jest rozwiązaniem najbardziej inwazyjnym dla ekosystemów, gdyż może wymagać nawet ponad 100 razy więcej wody niż układy z obiegiem zamkniętym. Statystyczna elektrownia o mocy 500 MW z otwartym systemem chłodzenia potrzebuje co 3 minuty jednego basenu olimpijskiego wody.

Najważniejsze obszary związane z wpływem elektrowni termicznych na rzeki to:
• zanieczyszczenie termiczne rzek przez gorące ścieki pochłodnicze
• zaburzenie ciągłości ekologicznej rzeki przez budowę przegród poprzecznych piętrzących wodę dla potrzeb elektrowni – zablokowanie bądź upośledzenie migracji ryb
• unicestwienie wszelkich organizmów zassanych wraz z wodą do systemów chłodzących elektrowni (ryby, owady, skorupiaki, mięczaki etc.)

Raport przedstawia wyniki badań prowadzonych przez zespół ekspertów pod kierownictwem prof. dr hab. Tomasza Mikołajczyka badań ilości ryb (larw i wczesnych form narybkowych) zasysanych przez otwarte systemy poboru wód chłodzących Elektrowni Kozienice oraz Elektrowni Ostrołęka B w latach 2018 i 2019, a także materiały z briefingu oraz konferencji naukowej dotyczącej problematyki wpływu elektrowni na ekosystemy wodne.

Badania wykazały wysoką śmiertelność ryb, która w połączeniu z innymi szkodliwymi czynnikami generowanymi przez funkcjonowanie elektrowni, prowadzi do głębokich, często nieodwracalnych zmian w populacjach ryb zamieszkujących rzeki, przy których posadowiono elektrownie termiczne. Działalność co najmniej jednej z nich – Elektrowni Kozienice – może istotnie negatywnie oddziaływać na minimum trzy obszary Natura 2000, w których głównym przedmiotem ochrony jest boleń (Aspius aspius).